Alles wat me overkomt,
heeft invloed op wie ik word.
Onderhevig aan al die impulsen,
wil ik me nu richten op God.
Hij is er, altijd. Zijn liefde draagt me,
omringt me, wil me doen leven.
Mocht ik hier en nu ontvankelijk zijn
voor zijn liefde.
De heilige Ignatius meende
dat een ruwe en vormeloze boomstronk
nooit zou geloven
wat voor een standbeeld hij kon worden,
dat hij bewonderd zou kunnen worden
als een wonder van beeldhouwkunst.
Hij zou zichzelf nooit overleveren
aan de beitel van de beeldhouwer,
die door zijn genie al ziet
wat de boomstronk worden kan.
Ik vraag om de genade
om mezelf te laten vormen
door de liefhebbende Schepper.
Op dit ogenblik, Heer,
breng ik mijn gedachten naar U.
Ik laat mijn bezigheden en taken achterwege.
Ik vind rust en verkwikking
in de aanwezigheid van de Heer.
In die tijd nam Petrus het woord en zei tot Jezus: 'Zie, wij hebben alles prijsgegeven om U te volgen.' Jezus antwoordde: 'Voorwaar, Ik zeg u: er is niemand die huis, broers, zusters, moeder, vader, kinderen of akkers om Mij en om de Blijde boodschap heeft prijsgegeven, of hij ontvangt nu, in deze tijd, het honderdvoud aan huizen, broers, zusters, moeders, kinderen en akkers, zij het ook gepaard met vervolgingen, en in de toekomstige wereld het eeuwige leven. Veel eersten zullen de laatsten zijn en veel laatsten eersten.'
Heer, met uw eigen woorden
leerde U mij bidden.
Het mooie " Onze Vader"
bevat alles
wat ik zou willen zeggen.
Dank God omdat het je gegeven is geworden
om een poosje bij Hem alleen te verwijlen.
En druk ook je erkentelijkheid uit
voor de inzichten in de tekst
die je gegeven werden.
Eer zij de Vader, en de Zoon en de Heilige Geest.
Amen
Dank voor uw bezoek aan Gewijde Ruimte. Enkele links om verder te gaan:
Elke dag een gebedspodcast met de bijbellezing van de dag
Bijbelse audio-retraite rond ecologie
Bijbelse audio-retraite rond ouder worden
Geef uw bedenkingen en suggesties over Gewijde Ruimte en lees die van anderen
Ignis, tijdschrift van de jezuïeten over geloof en samenleving
Mijmeringen van een jezuïet:blog van Nikolaas Sintobin sj
Officiële website van de jezuïeten in de Lage Landen
Mocht iemand vragen om een ander woord om "God" te benoemen, dan zou je het woord "Aanwezigheid" kunnen gebruiken. Immers, zo is God. Toen Mozes de Heer om zijn naam vroeg, antwoordde de Heer "Ik ben die is", wat wil zeggen "Ik ben aanwezig". God zegt echt "Ik zal er zijn voor jou". God is aanwezig in het hart van alles, in het bijzonder in ons. De naam van Jezus is Emmanuel, wat wil zeggen "God is met ons". Het Evangelie volgens Matteüs eindigt met deze prachtige uitspraak: "Ziet, ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding der wereld.(uit Finding God in All Things van Brian Grogan sj)
(vrij naar God of Surprises van Gerry W Hughes SJ)
Zit in je stoel, rechtop maar toch makkelijk, met steun in de rug. Ontspan je lichaam (zonder je te laten hangen), met je voeten op de grond en je handen in rust op je dijen of samengevouwen op je schoot.
Sluit je ogen of houd ze gericht op een welbepaald punt tegenover jou. Concentreer je nu helemaal op wat je voelt in je lichaam. Je kan beginnen bij je voeten en zo geleidelijk aan naar boven gaan. Geef opeenvolgend aandacht aan elk deel van je lichaam dat je kan voelen. Ga van een het een naar het ander. Hoe langer je je aandacht gericht kan houden op een lichaamsdeel, hoe beter. Wees aanwezig bij wat je voelt, eerder dan na te denken over die gevoelens. Mocht je je niet meer makkelijk voelen in de houding die je aangenomen hebt, mocht het gaan jeuken en mocht je graag een andere houding willen aannemen, laat die onbehaaglijkheid dan toe, stel jezelf gerust, erken het ongemak en ga gewoon verder, zonder te bewegen, met het toespitsen van je aandacht op wat je voelt in je lichaam.
Gewoonlijk laat onze geest niet toe dat we hier lang in rust mee bezig zijn. Snel komen er bedenkingen en vragen als: "Ik ben hier kostbare tijd aan het verspillen. Wat heeft dit te maken met gebed? Is dit niet eerder een hindoe-achtig gedoe. Waar is dit goed voor?" Laat deze vragen en bedenkingen toe op dezelfde wijze als de jeuk van daarnet: erken ze voor wat ze zijn, en spits je vervolgens terug toe op het voelen van je lichaam.
Zo je dit verlangt kan je meer expliciet gaan bidden en het zinnetje van Paulus in jezelf laten weerklinken: "In Hem leef ik, beweeg ik en ben ik."
Vrij naar God of Surprises van Gerry W Hughes SJ
In deze oefening ga je al je aandacht concentreren op de lichamelijke gewaarwordingen van het in- en uitademen. Probeer hierbij het ritme van je ademhaling constant te houden.
Spits je aandacht toe op de frisse lucht die je je neusgaten voelt binnenkomen en vervolgens op de warme lucht wanneer je uitademt. Het zou kunnen dat je bij het begin je heel bewust wordt van je ademhaling en dat je vaststelt dat ze onregelmatig wordt. Gewoonlijk blijft dit echter niet duren. Mocht dit wel het geval zijn en je merkt dat je in ademnood komt, dan wil dit zeggen dat dit op dit ogenblik geen geschikte oefening is voor jou.
De meeste mensen stellen vast dat bij deze oefening hun wijze van ademen gaat veranderen. De ademhaling wordt dieper en langzamer en ze beginnen zich wat slaperig te voelen. Op zich is het een heel goede ontspanningsoefening. Als je er echter een meer expliciet gebed van wil maken, laat dan het inademen de uitdrukking zijn van alles waar je naar verlangt in het leven, hoe onbereikbaar dat verlangen ook mag lijken. Laat je uitademen vervolgens uitdrukking zijn van je verlangen om alles aan God toe te vertrouwen, je leven en je zorgen, je zonde, je schuld en je spijt.
Het is belangrijk dat je dit alles doet zonder jezelf te beoordelen, ongeacht of het gaat over goedkeuren of afkeuren. Houd je aandacht gericht op je verlangen om die zorgen over jezelf los te laten en ze niet vast te houden als waren ze een kostbare schat.
• Zit in je stoel, rechtop maar toch makkelijk, met steun in je rug.
• Let nu op alle geluiden die je kan horen, vanop afstand. Luister er naar, zonder te proberen om ze te benoemen ...
• Let nu op de meer subtiele geluiden die komen van dichterbij. Gewoon luisteren, je er bewust van worden.
• En het geluid van je hartslag, zachtjes, op het eigen ritme van je leven ...
• En het geluid van de stilte in de ruimte waar je bidt, de stilte binnen in jezelf ...
• Luister zo, enkele minuten lang.
(Vrij naar Praying in Lent van Donal Neary sj)
Dit gebed helpt ons om voor God te komen. De heilige Ignatius noemt dit “het voorbereidend gebed”, meer in het bijzonder de genade vragen dat al mijn bedoelingen, daden en geestelijke werkzaamheden zuiver gericht mogen zijn op de dienst en de lof van zijne goddelijke Majesteit. (Geestelijke Oefeningen, nr 46). Misschien kunnen de volgende woorden je helpen:
Heer, ik verlang echt om me goed voor te bereiden op deze gebedstijd.
Ik wil me helemaal beschikbaar en aandachtig maken voor U.
Help me om mijn bedoelingen helder te krijgen en uit te zuiveren.
In mij leven zo’n tegenstrijdige verlangens.
Ik kan me druk maken om zaken die totaal onbelangrijk zijn.
Ik weet dat als ik U mijn hart toevertrouw,
alles was ik doe op U gericht zal worden.
In alles wat ik vandaag ben, alles wat ik probeer te doen,
al mijn ontmoetingen, mijn nadenken , zelfs mijn frustraties en mislukkingen,
en in het bijzonder deze gebedstijd,
geef dat ik in dit alles mijn leven in uw handen mag leggen.
Heer, ik ben de uwe. Doe met mij wat Gij verlangt.
Amen.
Wat is een bewustzijnsonderzoek?
Als het waar is dat God aan het werk is tot in de kleinste details van ons leven, hoe kunnen we dan zijn handelen en ons antwoord daarop op het spoor komen?
Aan het einde van de dag, meer in het bijzonder voor het slapengaan, heeft onze geest de neiging om terug te blikken op de gebeurtenissen van de voorbije dag. Dit vraagt geen bijzondere inspanning van onze kant. Dit terugblikken kan zo intens zijn dat, indien we een bijzonder gevulde dag achter de rug hebben, het soms moeilijk kan zijn om de slaap te vinden. We blijven maar verder doorgaan op een ruzie, bedenken pertinente en indringende antwoorden die we hadden kunnen verzinnen waren we maar iets meer bij de pinken geweest, en zo voort.
Het bewustzijnsonderzoek speelt in op deze spontane neiging van onze geest. Het kan ons helpen om meer bewust te worden van Gods aanwezigheid en handelen in ons dagelijks leven, en om beter aan te voelen wanneer we met Gods genade meewerken, dan wel wanneer we die afwijzen.
Laat je geest wat rondkuieren doorheen de voorbije 24 uur. Het is niet de bedoeling om jezelf te gaan beoordelen, goedkeuren of afkeuren. Wees aandachtig voor en smaak enkel die momenten waarvoor je dankbaarheid voelt. Zelf de meest verschrikkelijke rotdag telt wel enkele goede ogenblikken. Als we maar de tijd nemen om ernaar op zoek te gaan. Soms zal het enkel gaan over het zien van een regendruppel die neervalt , of het loutere feit dat ik kan zien. Mensen die zich de moeite getroosten om deze oefening te doen zijn vaak verwonderd over het aantal en de verscheidenheid van mooie momenten in een dag die anders snel in de vergetelheid zouden terechtkomen of overschaduwd zouden worden door de een of de andere onaangename ervaring gedurende die dag. Als je je eenmaal de gebeurtenissen waarvoor je dankbaar bent hebt herinnerd, neem dan ook nog even de tijd om God hiervoor uitdrukkelijk te danken en te loven.
De volgende stap na het danken is het in herinnering brengen van je innerlijke stemmingen en gevoelens. In de mate van het mogelijke kan je hierbij aandacht besteden aan wat er aanleiding toe gegeven heeft. Maar steeds zonder jezelf te beoordelen.
Kijk naar die stemmingen in aanwezigheid van de Heer en vraag Hem dat Hij je toont welke de onderliggende houdingen waren. Het komt er niet op aan om onze ervaring te gaan analyseren. Wel om ze te beschouwen in aanwezigheid van Christus en om Hem ons te laten tonen waar we Hem in ons binnen hebben gelaten en waar we de deur voor Hem hebben afgesloten. Dank Hem voor de keren dat we zijn heerlijkheid hebben toegelaten en vraag vergiffenis voor de keren dat we Hem de toegang hebben geweigerd. Hij weigert nooit om te vergeven. De Heer kent onze zwakheden veel beter dan wijzelf. Het enige wat we moeten doen is voor Hem komen. Hij kan onze zwakheid omvormen tot kracht. We kunnen afsluiten met een kort gebed, dat meteen ook vooruit kijkt naar de dag die komen gaat en vraagt om Gods kracht.
Heer, Gij kent mij beter dan ik mezelf ken.
Uw Geest doordringt elk ogenblik van mijn leven.
Dank voor de genade en liefde die Gij over mij uitstort.
Dank voor uw doorlopende, vriendelijke uitnodiging om mijn leven open te stellen voor U.
Vergeef me voor al die keren dat ik op die uitnodiging niet ben ingegaan,
en dat ik mezelf van U heb afgesloten.
Help me, voor de dag die komen gaat, om uw aanwezigheid in mijn leven te onderkennen,
om mezelf te openen voor U, om U in mij werkzaam te laten zijn,
tot uw grotere heerlijkheid.
Amen.
Lees de passage, langzaam, meerdere keren. Welk woord of vers trekt je aandacht? Blijf bij dat woord of vers zolang als je er smaak in vindt en ga dan naar het volgende.
Je kan het vergelijken met het eten van een snoepje. Het is niet de bedoeling om het vers te gaan ontleden, net zoals je normaal een snoepje ook niet gaat in stukjes breken om er een scheikundige analyse van te maken, vooraleer het te proeven.
Vaak zal een vers onze aandacht trekken op het niveau van onze onderbewuste verlangens, lang voordat ons bewustzijn de reden van deze aantrekking door heeft. Daarom precies is het goed om zolang als mogelijk stil te staan bij een vers, zonder te proberen om het te ontleden.
Mijn geest kan geconfronteerd worden met allerhande verstrooidheden. Maar sommige gedachten zijn helemaal geen verstrooidheden. Ze kunnen zelfs centraal komen te staan in mijn gebed. Het is alsof dat vers van de Schrift werkt als een zoeklicht dat ik laat schijnen over de stroom van mijn bewustzijn, gedachten, herinneringen, reflecties, dagdromen, hoop, ambities en angsten en dat ik bid met de combinatie van Gods woord en mijn eigen gedachten en gevoelens.
Het openingsvers van de Bijbel, De aarde was woest en leeg; duisternis lag over de diepte, en, de Geest van God zweefde over de wateren, beschrijft wat nu is, niet het verleden. Als ik bid met de Schrift laat ik de Geest van God zweven over de chaos en de duisternis van mijn persoon.
Als ik toelaat dat het Woord van God over mijn zorgen gaat zweven, dan wordt alles mogelijk. Want Hij is een God van verrassingen. Het is belangrijk dat ik de chaos die bestaat in mij niet verberg voor Gods Woord of voor mezelf. Vaak denken we dat het niet hoort dat we negatieve gevoelens toelaten in ons gebed. Zeker niet als het gaat over negatieve gevoelens ten aanzien van God. Toch is het belangrijk om te leren onze gevoelens en gedachten vrij uit te drukken in het aanschijn van God en erop te vertrouwen dat Hij groot genoeg is om onze grillen een plaats te kunnen geven. Het is geen goed idee om een masker te willen dragen voor God. Hij kent ons immers beter dan wij onszelf kennen.
Elke gedachte, gevoel of verlangen dat bestaat in jou kan het voorwerp worden van je gebed met Gods Woord. God houdt immers van de chaos die bestaat in jou en zijn Geest die in jou werkt is tot oneindig veel meer in staat dan jij ook maar kan denken of vermoeden.
Als je volgens deze methode probeert te bidden, dan kan het gebeuren dat er zich in je geest allerhande vragen en schijnbare verstrooidheden aandienen. Hoe kan ik er zeker van zijn dat ik mezelf niet voor de gek houd? Hoe kan ik weten dat deze woorden waar zijn, dat God er zichzelf echt in meedeelt ? Geloof ik wel in God? Dit zijn terechte vragen. Maar laat ze nog even liggen. Als een kind ‘s nachts wakker wordt en schrik heeft, dan neemt de moeder het kind in haar armen en zegt, "rustig maar". Geleidelijk aan wordt het kind dan inderdaad rustig. Maar stel dat ze een wonderkind in haar armen zou houden dat antwoordt "Maar moeder, besef je wel welke epistemologische en metafysische vooronderstellingen je maakt als je zo iets zegt. Over welk empirisch bewijsmateriaal beschik je om die hard te maken?" Dan zou de moeder echt met een probleem opgescheept zitten. Als we in ons gebed pas naar God willen luisteren als Hij eerst afdoend geantwoord heeft op alle mogelijke vragen die we Hem stellen, dan zijn we zoals dat onmogelijke kind. Met God communiceren doe je in de eerste plaats op het niveau van het hart. En ons hart is niet dwaas: het is vaak veel redelijker dan we beseffen.
We laten al die vragen dus best even links liggen. Maar wat met de andere verstrooidheden die zich aandienen? Zo kan ik me afvragen of ik de gaskraan wel afgesloten heb, of me plots herinneren dat ik nog een email moet versturen. Als het echt dringend is, denk maar aan het gas, dan is het meest verstandige om meteen te gaan nakijken wat ervan aan is. Gaat het over zaken die kunnen wachten, dan kan je er eventueel snel iets over neeschrijven voor na het gebed. Alle andere zaken die je te binnen schieten zijn niet zozeer verstrooidheden. Je kan ze een plaats geven in je gebed.
Stel je voor dat je Jezus vlak naast jou ziet zitten. Door dit te doen, stel je je verbeelding ten dienste van je geloof. Jezus is daar niet op de manier waarop jij het je inbeeldt. Maar Hij is er wel degelijk en je verbeelding helpt je om je daar bewust van te worden. Spreek nu met Jezus … En als er niemand in de buurt is, aarzel dan niet om met zachte stem effectief met Hem te spreken … Luister naar wat Jezus op zijn beurt tot jou zegt, of wat je veronderstelt dat Hij je zou zeggen … Dat is het verschil tussen denken en bidden. Als we denken, dan spreken we doorgaans met onszelf. Als we bidden, dan spreken we met God. (Anthony de Mello sj, Sadhana p 78-79)
De heilige Ignatius noemt zo’n gesprek “Samenspraak”, en zegt erover:
Het gesprek houdt men door echt te spreken zoals een vriend spreekt met zijn vriend of een dienaar met zijn heer. Nu eens vraagt hij een genade, dan weer beschuldigt hij zich van wat verkeerd liep of hij deelt mee wat hem bezighoudt en vraagt om raad . … Wij moeten in de gesprekken overleggen en vragen naargelang van de voorgehouden stof. Dat wil zeggen, naargelang ik bekoord of vertroost word, naargelang ik een of andere deugd verlang te verwerven, naargelang ik mij wil voorbereiden op het een of het ander, naargelang ik verlang smart of vreugde te voelen bij wat ik beschouw. Ten slotte moet ik datgene vragen wat ik met het oog op enkele bijzondere zaken meer daadwerkelijk verlang. (De Geestelijke Oefeningen nrs 54, 199)